อัพเดทล่าสุด! แอพพลิเคชั่น “หมอชนะ” เวอร์ชั่นปัจจุบัน (4 ม.ค. 64) ขออนุญาตเข้าถึง “ข้อมูลส่วนบุคคล” อะไรบ้าง หลังเกิดกระแสกังวลเกี่ยวกับความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้งาน และมีการแชร์ข้อมูลเก่าเมื่อปีที่แล้ว
หลังจากมีการระบาดของโควิด-19 ระลอกใหม่ในประเทศไทย ศูนย์บริหารสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อเชื้อไวรัสโคโรทุ่งนา 2019 (ศบค.) ได้ประกาศขอความร่วมมือให้ราษฎรให้ดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่น “หมอชนะ” เพื่อความสบายสำหรับการติดตามข้อมูลการเดินทางของราษฎรในกรณีที่ติดเชื้อโรค รวมทั้งหากคนเจ็บที่มีสมาร์ทโฟนรองรับ แม้กระนั้นไม่ได้ดาวน์โหลดแอพหมอชนะรวมทั้งปกปิดข้อมูลจะถือว่ามีความผิด ทำให้ชาวไทยจำนวนไม่ใช่น้อยกลับมาให้ความสนใจแอพ หมอชนะ กันอีกที
อย่างไรก็ตาม กระแสตื่นตัวนี้มากับความตื่นตระหนก เพราะผู้คนจำนวนไม่ใช้น้อยเกรงว่า แอพพลิเคชั่นดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นอาจเข้าถึงข้อมูลเฉพาะบุคคลมากเกินความจำเป็นหรือไม่
นอกจากนั้น ในโลกอินเตอร์เน็ตยังมีการแชร์อินโฟกราฟฟิกจากรายงานที่กรุงเทวดาธุรกิจเผยแพร่เมื่อเดือน มิ.ย. ปีที่ผ่านมา ชื่อ ทราบยัง ‘หมอชนะ/MorChana’ ชนะ! เรื่องเข้าถึง ‘ข้อมูลเฉพาะบุคคล’ ซึ่งอ้างอิงจากผลจากการวิจัยชื่อ “Privacy Sweep” เกี่ยวกับ “แอพพลิเคชั่นมือถือติดตามชาวเมือง” ใน 6 ประเทศอาเซียนรวมทั้งไทย เมื่อเดือน พ.ค. 2563 ที่ทำโดย ดาต้า โปรเทคชัน เอ็กเซลเลนซ์ (Data Protection Excellence) หรือ DPEX โครงข่ายด้านการปกป้องคุ้มครองข้อมูลเฉพาะบุคคลซึ่งมีสำนักงานใหญ่ในประเทศสิงคโปร์
เวลานี้ ผลที่ได้รับจากการวิจัยดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นซึ่งอิงจากการขอเข้าถึงข้อมูลของแอพหมอชนะ เวอร์ชั่น 1.4 (19 เม.ย. 2563) พบว่า หมอชนะเป็นแอพพลิเคชั่นติดตามชาวเมืองที่ขอเข้าถึงข้อมูลเฉพาะบุคคลมากที่สุด เมื่อเทียบกับแอพของเพื่อนบ้านอีก 5 ประเทศ
นอกจากนั้นยังพบว่า หมอชนะขอเข้าถึงส่วนต่างๆในมือถือของผู้ใช้ ตั้งแต่ กล้อง, เรื่องราวใช้งานเครื่องมือรวมทั้งแอพ, ตำแหน่งผู้ใช้, ไมโครโฟน, คลังเก็บของรูปภาพ/คลิป/ไฟล์อื่นๆ, พื้นที่เก็บข้อมูล รวมทั้งข้อมูลการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตไร้สาย หรือ Wi-Fi
อย่างไรก็ตาม หมอชนะ เวอร์ชั่น 2.0.1 (4 เดือนมกราคม 2564) มีการเปลี่ยนแปลงเรื่องการขอเข้าถึงรวมทั้งการจัดเก็บข้อมูลแล้ว กรุงเทวดาธุรกิจออนไลน์ ชวนไปอัพเดทข้อมูลกันอีกทีว่า เวอร์ชั่นปัจจุบันมีอะไรเปลี่ยนบ้าง
จากการตรวจดู “สิทธิ์ของแอพ” สำหรับการขอเข้าถึงข้อมูลของหมอชนะ เวอร์ชั่น 2.0.1 ที่เจาะจงบนหน้าดาวน์โหลดแอพบน Google Play Store พบว่า มีความเปลี่ยนแปลงไม่เท่าไรนัก โดยหัวข้อเดียวที่หายไปจากเวอร์ชั่นเมื่อปีที่ผ่านมาเป็น Record audio หรือการขอเข้าถึงไมค์โทรศัพท์มือถือ ซึ่งปัจจุบันไม่มีอยู่แล้ว
ท่อนหัวข้ออื่นๆที่แอพหมอชนะเคยขอเข้าถึงในเวอร์ชั่นเก่าเมื่อปีที่ผ่านมาก็ยังคงมีอยู่ ตัวอย่างเช่น กล้อง, เรื่องราวใช้งานเครื่องมือรวมทั้งแอพ (เวอร์ชั่นนี้ใช้คำว่า เรียกแอพพลิเคชั่นสถานที่ทำงานอยู่), ตำแหน่งผู้ใช้, คลังเก็บของรูปภาพ/คลิป/ไฟล์อื่นๆ, พื้นที่เก็บข้อมูล รวมทั้งข้อมูลการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตไร้สาย (เวอร์ชั่นนี้ใช้คำว่า ดูการเชื่อมต่อโครงข่าย)
ช่วงเวลาที่เพจเฟซบุ๊ค หมอชนะ โพสต์แจกแจงตอนวันที่ 7 เดือนมกราคม ว่า แอพหมอชนะเวอร์ชั่นปัจจุบัน ขอเข้าถึงส่วนต่างๆของสมาร์ทโฟน เพื่อเป้าประสงค์ดังนี้
1. กล้องถ่ายภาพ (Camera)
เพื่อใช้เพื่อสำหรับในการถ่ายรูปของผู้ใช้งาน เพื่อรับรองว่าแอพนั้นเป็นของผู้ใช้งานจริง รวมทั้งใช้เพื่อสำหรับในการสแกน QR Code ของ ไทยชนะ เพื่อกระทำเช็คอินสถานที่
2. ตำแหน่งผู้ใช้ (Location)
เพื่อติดตามเส้นทางของผู้ใช้แอพ ซึ่งจะเป็นเครื่องมือให้กรมควบคุมโรคใช้ประกอบสำหรับการสอบสวนโรค รวมทั้งใช้เพื่อสำหรับในการค้นหาว่า ผู้ใช้แอพอยู่ในสถานที่เสี่ยงในตอนวันรวมทั้งเวลา ร่วมกับผู้ติดเชื้อโรคหรือไม่ เพื่อกรมควบคุมโรคจะได้ส่งข้อความแจ้งเตือน
3. คลังเก็บของรูปภาพ (Picture)
แอพจะเก็บรูปถ่ายของผู้ใช้งานไว้ที่เครื่องของผู้ใช้งานเอง รวมทั้งจะไม่มีการเก็บรูปถ่ายไว้ที่ Server ส่วนกลางของระบบแต่อย่างใด
4. พื้นที่เก็บข้อมูล (Store)
ในกรณีที่มือถือไม่มีการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตแอพพลิเคชั่นจะเก็บข้อมูลเส้นทางการเดินทางเอาไว้ในโทรศัพท์มือถือก่อน เมื่อเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้แล้ว แอพจะส่งข้อมูลไปจัดเก็บที่ระบบส่วนกลาง
ดังนี้ ไม่มีการเก็บข้อมูลเฉพาะบุคคล อาทิเช่น ชื่อ ชื่อสกุล เบอร์โทรศัพท์ อีเมล ที่อยู่ รวมทั้งอื่นๆในแอพพลิเคชั่นรวมทั้งระบบส่วนกลาง ในทุกกรณี
ส่วนเรื่องความเป็นส่วนตัว แอพหมอชนะไม่ขอข้อมูลเฉพาะบุคคลอะไรก็ตามไม่ว่าจะเป็นชื่อหรือเลขบัตรประชาชน การลงทะเบียนเป็นแบบไม่ระบุตัวตน (Anonymous) รวมทั้งมีการก่อตั้งผู้ตัดสินอิสระเพื่อตรวจดูขั้นตอนการจัดการข้อมูล ให้เป็นไปตาม พ.ร.บ. ป้องกันข้อมูลเฉพาะบุคคล พุทธศักราช 2562
ข้อแม้การจัดเก็บข้อมูลของหมอชนะเป็น เมื่อผ่านวิกฤตการณ์โควิด-19 แล้ว ข้อมูลทั้งหมดทั้งปวงจะถูกทำลายทิ้งโดยทันทีอีกทั้งการรหัสแอพยังมีลักษณะเป็น โอเพ่นซอร์ส (Open Source) เพื่อโปร่งใส ตรวจดูได้ รวมทั้งง่ายต่อการส่งต่อไปยังระบบอื่นๆเพื่อขยายผลถัดไปอีกด้วย
สำหรับแอพ หมอชนะ เกิดขึ้นด้วยความร่วมแรงร่วมมือระหว่างภาครัฐนำโดยกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจรวมทั้งสังคม (ดีอีเอส) สำนักงานปรับปรุงรัฐบาลดิจิทัล (หน่วยงานมหาชน) หรือ สพร. รวมทั้งกระทรวงสาธารณสุข กับภาคเอกชน นำโดยกลุ่มผู้พัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์อิสระ ในชื่อ “Code for Public” รวมทั้งกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์
